Een passie voor dakpannen - je kunt het Will Verwer, voorzitter van Stichting Dakmeester, gerust toeschrijven. "Dakpannen zijn bouwfysisch van grote en blijvende waarde: ze passen in ons klimaat, zijn waterafvoerend en ook esthetisch gezien niet weg te denken als onderdeel van onze architectuur." Maar de liefde voor het dak gaat voor Verwer inmiddels hand in hand met een ander thema: circulariteit. "Want waar dakpannen ooit na hun levensduur als afval eindigden, krijgen ze vandaag steeds vaker een tweede leven. Dat is iets waarvoor ik me voortdurend hard maak, samen met onze deelnemers van Stichting Dakmeester."
Circulair werken als nieuwe norm
Het recyclen van dakpannen is relatief jong. In 2018 werd er, op initiatief van Dakmeester, een convenant gesloten met de recyclingbranche (BRBS Recycling), waarin is afgesproken om gebruikte dakpannen apart te houden en af te voeren naar gespecialiseerde recyclingbedrijven. Daar worden ze vermalen tot een bepaalde korrelgrootte en vervolgens toegepast in nieuw beton. “Dat gaat om zo’n twintig tot dertig miljoen dakpannen per jaar – dat klinkt enorm, maar voor een recyclingbedrijf is het eigenlijk een kleine stroom. Toch is het ontzettend waardevol: het laat zien dat ook een product dat eeuwenlang onveranderd leek, meedoet in de circulaire beweging”, aldus Verwer. Dat vergt wel discipline en organisatie. Op de bouwplaats moeten oude pannen in een aparte container belanden, zonder vermenging met ander bouwafval. “Dat lijkt eenvoudig, maar iemand moet dit netjes en met toewijding doen. De rol en het commitment van de mensen van de Dakmeesters zijn hierin cruciaal.”
Innovaties: van mobiele recycling tot take-back
Naast het vermalen van pannen tot grondstof, wordt er volop geëxperimenteerd met nieuwe vormen van hergebruik. In Duitsland onderzoekt het Technical Center van Dakmeester-partner BMI/Monier op welke manier het materiaal van de oude dakpannen kan worden ingezet in nieuwe dakpannen, met behoud van hun lange levensduur - veel langer dan de 30 jarige garantie. Ook werkt Monier aan een andere vorm van innovatie: een mobiele machine die direct op de renovatielocatie pannen verzamelt en verwerkt, wat een aanzienlijke winst kan opleveren in schaalvergroting en efficiëntie. Verwer: “Het gaat om een machine die ervoor zorgt dat het ‘zuivere’ materiaal van oude betondakpannen opnieuw gebruikt kan worden als belangrijk basismateriaal in nieuwe betondakpannen. Dat zou een doorbraak zijn, omdat tot nu toe de miljoenen oude dakpannen per jaar ‘verdwijnen’ in het totaal van betonrecycling. Deze nieuwe ontwikkeling maakt het principe ‘een oude dakpan voor een nieuwe dakpan’ mogelijk. Een circulaire topprestatie, met zorg voor de huidige en toekomstige leefomgeving.” Verwer benadrukt dat onderlinge samenwerking binnen deze nieuwe ontwikkeling nóg belangrijker wordt. “De oude pannen dienen op een specifieke manier verzameld te worden, zodat ze bij het ‘breekproces’ eenvoudiger en doelmatiger verwerkt kunnen worden. Dit vraagt om onderlinge afstemming en commitment, en onze Dakmeesters nemen daarin hun verantwoordelijkheid rondom circulariteit.” Een ander inspirerend voorbeeld van circulariteit rondom dakbedekking, komt uit de dakramenwereld: Velux heeft al een take-backservice waarbij oude dakramen worden opgeknapt in een sociale werkplaats en opnieuw geplaatst. “Zoiets zie ik ook gebeuren met dakpannen”, zegt Verwer. “Goede pannen die van het dak afkomen, kunnen misschien wel opnieuw worden geplaatst. Het vraagt wel testfaciliteiten en duidelijke kwaliteitscriteria, maar de potentie is groot.”
Hellende daken als icoon van duurzaamheid
De keuze voor circulariteit sluit naadloos aan bij de overtuiging van Stichting Dakmeester dat hellende daken bij Nederland horen. Het hellende dak is volgens Verwer het meest duurzame daktype: het voert water goed af, gaat decennialang mee en draagt bij aan een herkenbaar straatbeeld. “Dakpannen zijn niet alleen praktisch, ze vormen een belangrijk onderdeel van de architectuur dat we koesteren. Door circulariteit toe te passen, krijgt die traditie een toekomstbestendig karakter.”
De Dakmeesters: doeners die het verschil maken
Stichting Dakmeester vertegenwoordigt inmiddels 25 procesgecertificeerde dakdekkersbedrijven en hun partners/fabrikanten, waaronder BMI, Velux en Unilin. Verwer: “Waar het dakdekkersvak vroeger vooral draaide om sterke armen en ‘geen hoogtevrees’, gaat het nu om aantoonbare kwaliteit en innovatiekracht. Onze Dakmeesters zijn doeners, mensen met nog altijd een beetje eelt op hun handen. Zij zijn de sleutel tot circulaire innovatie”, benadrukt Verwer. “Zij zorgen ervoor dat pannen gescheiden worden ingezameld, en dat de verzamelde pannen op de goede plek komen. Maar ze zetten ook andere stappen: zo zijn veel dieselkranen op de bouwplaats vervangen door elektrische kranen, waarmee corporaties en andere opdrachtgevers kunnen rekenen op een duurzaam proces. Dat zijn serieuze investeringen, maar wel investeringen die uiteindelijk ook een duurzame relatie met opdrachtgevers en partners opleveren.” Vooral woningcorporaties spelen volgens Verwer een grote rol in de omslag naar circulariteit. “Corporaties stellen steeds strengere eisen. Dat klinkt misschien lastig, maar het helpt juist. Succesvolle pilots en projecten laten zien dat het werkt. Daardoor ontstaat er meer vertrouwen, meer opdrachten en uiteindelijk een schonere keten.”
Een circulaire toekomst boven ons hoofd
Will Verwer ziet volop kansen voor de toekomst. “Circulariteit begint nu echt door te dringen. We moeten verder kijken dan alleen recycling: denk aan refurbishen, terugnamegaranties door fabrikanten en het ontwikkelen van testfaciliteiten waarmee we kunnen bepalen of een oude dakpan nog een tweede leven aankan. De basis is er – de markt vraagt erom, en de wereld heeft het nodig.” Verwers boodschap is helder: dakpannen hebben bewezen dat ze een blijvend product zijn, en circulaire toepassingen dragen bij aan een verdere toekomstbestendigheid. “Dakpannen zullen altijd hun waarde behouden – bouwfysisch, esthetisch en circulair. Met de kennis van onze Dakmeesters en de samenwerking met de industrie kunnen we ervoor zorgen dat elk dak niet alleen bescherming biedt, maar ook bijdraagt aan een duurzamere wereld.”
Bron: Renda - 18 november 2025
